Network Marketing Şirketleri ve Saadet Zinciri Oluşumları
Bu ve bundan sonraki yazımızda, ‘Gerçek Network
Marketing Firmaları ile
yasal olmayan Piramit Organizasyonları (Saadet Zinciri-Titan) nasıl ayırt ederiz?’ sorusuna cevap vermeye
çalışacağız. Ancak buna geçmeden önce Dr. Erdinç
TEKBAŞ’ın Ticari Cemaatler isimli kitabında bulunan bilgiler doğrultusunda
olabildiğince tarafsız şekilde ‘Network
Marketing Nedir?’ ve Titan
Saadet Zinciri Oluşumların Yapısı Nasıldır? sorularına cevap vermeye
çalışalım.
Doğrudan Satış ve Network Marketing
Doğrudan Satış, ‘sabit perakende satış yerinden ayrı bir
yerde, yüz yüze yapılan satış faaliyetini ifade etmektedir. Network
Marketing’de ‘Doğrudan Satış’ın bir türüdür. Türkiye’de kurulmuş olan Doğrudan Satış
Derneği (DSD) ile Avrupa Doğrudan Satış Dernekleri Federasyonu (FEDSA) ise
doğrudan satışı; ürün veya hizmetlerin, bir pazarlamacı tarafından müşterilere
evinde, başkalarına ait bir evde, iş yerinde veya satış noktası olmayan bir
başka yerde doğrudan pazarlanması olarak tanımlamaktadır. Ve Doğrudan Satış
ise, Tek Katmanlı Pazarlama ve Çok Katmanlı Pazarlama (Network Marketing)
olmak üzere kendi içinde iki gruba ayrılmaktadır.
Tek katmanlı pazarlama sisteminde, distribütör olarak da
adlandırılan satış temsilcileri, şirket merkezinden sipariş ettikleri ürünleri
müşterilere pazarlayarak gelir elde etmektedirler. Tek katmanlı pazarlama
sisteminde distribütörler genellikle doğrudan şirkete bağlı maaşlı çalışanlar
olmakla birlikte, gerçekleştirdikleri satışlar nispetinde prim kazancı da elde
etmektedirler. Dolayısıyla tek katmanlı pazarlamada distribütörler, sadece
ürünlerin satışından gelir elde edebilmektedirler.
Network Marketing (Çok Katmanlı Pazarlama) sisteminde
ise, ürün veya hizmetler bağımsız temsilciler (distribütörler) vasıtasıyla
tedarik edilerek, dağıtılması ve satılması söz konusu olmaktadır. Network
Marketing sisteminde yer alan satış temsilcileri, sadece ürün satışı
yapmamakta, aynı zamanda yeni üye kaydetmeye çalışmaktadır. Bu çalışmalar
neticesinde ise distribütörlere, kendi iş hacmi ile alttaki üye grubunun iş
hacmi baz alınarak hesaplanan ücretler ödenmektedir. Kısaca Network Marketing
sisteminde çalışan serbest distribütörler, sadece kendi satışlarından değil
aynı zamanda ekiplerinde bulunan diğer distribütörlerin satışlarından da prim
kazanmaktadırlar. Ancak, Network Marketing sistemlerinde distribütörler aynı
zamanda şirketin müşterisi durumundadırlar. Bu durum bir distribütörün şirket
gözünde, çoğu zaman bir iş ortağı olmasından çok bir müşteri olarak kalmasına
da neden olmaktadır. Her ne kadar, özellikle iş sunumlarında firmalar ‘bağımsız
temsilcilik’ (distribütörlük) olgusuna dikkat çekseler de politikaları
incelendiğinde distribütörün firma nezdinde sadık bir müşteriden öte bir
statüsünün olmadığı görülmektedir.
Titan Saadet Zinciri
Titan Saadet Zinciri yapılanmaları, kişilere yatırım yapmaları
karşılığında başkalarını sisteme kazandırabilme hakkını vermekte ve katılımcı,
doğrudan ya da dolaylı olarak başkalarını da sisteme dahil ettikçe, bundan
gelir elde etmektedir. Bu sistemlerde, başkalarını sisteme dahil etme imkanı,
bizzat gelir kazanma aracı haline gelmektedir. Bu tür yapılanmalar, hem hileli
olması, hem de ürün satışından çok başkalarını sisteme kazandırma merkezli olması
nedeniyle etik dışı ve yasadışı kabul edilmektedirler.
Saadet Zinciri sistemine örnek olarak; tarihteki mektup
zinciri uygulaması verilebilir. David Rhodes’un elektronik posta zinciri
uygulamasında, liste on kişiyi içermektedir. Alıcıların, listede yer alanlara
parayı göndermesi ve en üstteki ismi çıkarıp kendi ismini de ekleyerek on
kişiye göndermesi isteniyordu. Aynı tür titan zinciri uygulamasına ülkemizden
verebileceğimiz örnekler ise; Oksijen Network (Online Gün Projesi) ve Ulusal
Mali Yardımlaşma Sistemi UMYS isimli uygulamalardır. Ayrıca her iki sistemin de
kurucusunun aynı kişi olması dikkat çekicidir.
![]() |
Tarihteki bir diğer meşhur titan yapılanması ise Ponzi
Şeması olarak da bilinen Ponzi
Oyunu’dur. Charles PONZİ
1920 yılında, uluslar arası posta cevap
kuponlarının kambiyo kurları farklılığından yararlanarak bir yöntem
keşfettiğini iddia etmiş ve yatırımcılara 90 günde %50 kâr vermeyi ve yeni
dahil edilen üyeler için %10’luk bir ödeme yapmayı taahhüt etmiştir. Sistemin
başta iyi çalışması, yayılmasını hızlandırmıştır. Ponzi söz verdiği süreden önce %50 kârları verdikten sonra,
insanlar yatırım için adeta sıraya girmiştir. Kısa sürede milyonlarca dolar kâr
elde etmiş ve yeni yatırımcıların paralarını önceki yatırımcılara verilen
düzmece kârların ödenmesinde kullanmıştır. Ancak sisteme son sıralarda
girenler, yeni üye bulamadıkları için
sistemde para akışı durmuş ve sistem çökmüştür. Ponzi sonunda yakalanmış, ancak binlerce insan da parasını
kaybetmiştir.
Ponzi Şemasından sonraki zamanlarda ise, aynı piramit
sistemleri kullanan bazı şirketlerin, üyelerden alınan paraları altın veya
gümüşe yatırdıkları savını ikna yöntemi olarak kullandıkları bilinmektedir.
Günümüzde, özellikle internet dünyasında yaygın olan bir
takım sistemlerin de toplanan paralarla dijital reklam alanları kiraladıkları
ve bu yöntemle elde edilen gelirlerle, sisteme katılan herkese 75 ila 120
günlük periyotlarda %500 ile %1500 gibi astronomik oranlarda kâr payı
verebildiklerini iddia etmeleri manidardır.
Tüm bunlar göstermektedir ki; Titan ya da Saadet
Zinciri yapılanmaları günlük hayatta pek çok farklı kılıkta karşımıza
çıkabilmektedir. Pekiyi, çok farklı kılıklarda karşımıza gelen bu Saadet
Zinciri ya da Titan yapılanmalarını gerçek network
marketing firmalarından nasıl ayırt edebiliriz? Bu soruya verilebilecek
cevabın bir kısmı bir sonraki yazımızda olacak. Ancak, siz konunun her yönünü
öğrenebilmek için, en iyisi, TİCARİ CEMAATLER isimli kitabı alıp okuyun. J
"Bulunduğunuz
odadaki en önemli kişi, bir sonraki adımın ne olduğunu bilendir."
James L. Webb
Alıntı Kaynağına Gitmek İçin Tıklayınız.
Özgürlüğe Giden
Yolda Buluşmak Dileğiyle..
No comments:
Post a Comment